Arcywrogowie. Antropologiczne komentarze do Sklepów cynamonowych Brunona Schulza

Konkludując moje uwagi na temat prozy Brunona Schulza, muszę wyznać, że nie mam pewności, czy dowiodłem hipotezy badawczej związanej z matriarchalno-patriarchalnym antagonizmem, która bez wątpienia pojawia się w toku mojej lektury. Mogę tylko zadeklarować, że czytałem drohobyckiego autora z uwagą, skrupulatnie – słowem, pozwoliłem mu w pełni się wypowiedzieć, a jego komunikat został przeze mnie przyjęty. Jednak owa bierna, pasywna, receptywna postawa nie była jedyną formą mojego uczestnictwa w lekturze. Każde zdanie, każdy akapit Schulzowskiego komunikatu motywował mnie do udzielenia mu odpowiedzi, do własnej wypowiedzi, do komentarza. Właśnie w tym paradoksalnym zespoleniu postawy pasywno-słuchającej z aktywnie komentującą doszukuję się sensowności mojej pracy.

Od starożytności wiemy, że ten schemat jest fundamentalnym modelem rozwoju myśli. Grecy nazwali ten schemat dialektyką. To właśnie ona w takim stopniu zdynamizowała procesy myślowe, przede wszystkim utorowała drogę fenomenowi, który dziś wyznacza horyzont naszej ziemskiej i pozaziemskiej egzystencji. Owym horyzontem jest oczywiście stworzony za pośrednictwem myśli model świata wyrażany przez naukę. I w tym sensie nic w moich dociekaniach nie wyszło poza ramy tego modelu.

z Zakończenia