Wpływ uwarunkowań kulturowych na zakres ujawnień w sprawozdaniach finansowych sporządzonych według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w wybranych krajach świata

Od dawna wielu autorów zajmuje się badaniem czynników, które determinują odmienne kształtowanie się zasad rachunkowości w poszczególnych krajach. Jako jedną z przyczyn tych różnic wymienia się uwarunkowania kulturowe. Problem ten nabiera szczególnego znaczenia w trwającym obecnie procesie harmonizacji i standaryzacji rachunkowości, zmierzającym do stworzenia jednolitego systemu rozwiązań możliwych do przyjęcia w skali świata. W ostatnim czasie rolę taką spełniają Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), przygotowywane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Zadaniem MSSF jest takie przedstawienie informacji finansowych, aby były one istotne, porównywalne i zrozumiałe dla użytkowników, a przede wszystkim przydatne do oceny przeszłości i podejmowania decyzji. W założeniu MSSF mają ułatwić analizę efektywności różnorodnych przedsięwzięć, w tym również w ich międzynarodowym aspekcie. Na ile jednak uniwersalne są te standardy? Czy oparte na tradycji anglosaskiej regulacje rachunkowości można skutecznie zastosować w różnych regionach świata? Czy uwarunkowania kulturowe poszczególnych krajów są na tyle silne, że nadal znajdują odzwierciedlenie w sprawozdaniach finansowych, mimo że zasady ich sporządzania zostały ujednolicone przez MSSF? Niniejsza praca stanowi próbę odpowiedzi na te pytania. W badaniu została wykorzystana teoria subkultury rachunkowości S.J. Graya w powiązaniu z koncepcją wymiarów wartości kulturowych G. Hofstedego, w odniesieniu do zakresu ujawnień dokonywanych w sprawozdaniach finansowych.

Jako cel główny pracy przyjęto ocenę wpływu uwarunkowań kulturowych na zakres ujawnień w sprawozdaniach finansowych sporządzanych według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w wybranych krajach świata. Ponadto wyznaczono następujące cele cząstkowe: 1) wskazanie roli kultury w kształtowaniu systemów rachunkowości na świecie, 2) identyfikację zasadniczych cech kręgów kulturowych rachunkowości, 3) analizę zakresu ujawnień w sprawozdaniach finansowych spółek giełdowych sporządzanych według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej.